20 Món ăn đặc trưng không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết.
Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp đoàn tụ gia đình mà còn là thời điểm để mỗi người cảm nhận sâu sắc giá trị văn hóa, truyền thống của dân tộc. Trong không khí đầm ấm ấy, mâm cỗ Tết được chuẩn bị kỳ công với nhiều món ăn đặc trưng, mang ý nghĩa thiêng liêng và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.
Sau đây, chúng ta hãy cùng Hotsale Mua Sắm tham khảo 20 món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết Việt Nam nhé !
1/ Bánh chưng, bánh tét
Bánh chưng và bánh tét là biểu tượng không thể thiếu của ngày Tết cổ truyền Việt Nam. Cả hai loại bánh này đều sử dụng nguyên liệu chính là gạo nếp, thịt mỡ, đậu xanh và được gói bằng lá dong hoặc lá chuối.
Bánh chưng có hình vuông, tượng trưng cho đất, trong khi bánh tét có hình trụ dài, được bọc lá bên ngoài như hình ảnh người mẹ bọc lấy con, tượng trưng sự đoàn tụ và ấm no của gia đình.
Quá trình làm bánh là một hoạt động gia đình đầy ý nghĩa. Mọi người thường tụ họp lại để chuẩn bị nguyên liệu, gói bánh và canh lửa nấu bánh qua đêm. Mùi thơm của gạo nếp quyện với lá dong khi bánh chín lan tỏa khắp không gian, gợi nhớ hương vị truyền thống và sự ấm áp của ngày Tết.
Bánh chưng, bánh tét không chỉ để ăn mà còn được dùng làm lễ vật cúng tổ tiên, thể hiện lòng hiếu kính và tri ân nguồn cội. Khi thưởng thức, người ta thường ăn kèm với dưa hành hoặc dưa món để tăng hương vị và giảm độ ngấy.
2/ Xôi gấc
Xôi gấc là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Bắc. Với màu đỏ rực rỡ, xôi gấc được xem là biểu tượng của may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.
Nguyên liệu để làm xôi gấc gồm gạo nếp cái hoa vàng, gấc chín, nước cốt dừa và một chút muối. Gạo nếp sau khi ngâm mềm được trộn đều với thịt gấc đỏ tươi, sau đó đem đồ chín. Khi chín, hạt gạo trở nên bóng mượt, thơm ngọt và dẻo mềm. Một số gia đình còn thêm đậu xanh giã nhuyễn hoặc dừa nạo để tạo thêm hương vị đặc biệt.
Xôi gấc không chỉ là món ăn chính trong ngày Tết mà còn được dùng trong các dịp cưới hỏi, lễ hội lớn của người Việt. Đây là món xôi ngon chứa đựng tinh thần lạc quan và ước vọng về một năm mới an khang, hạnh phúc.
3/ Giò lụa
Giò lụa là món ăn truyền thống xuất hiện trong hầu hết các mâm cỗ ngày Tết trên khắp mọi miền đất nước. Với hình dáng tròn trịa, giò lụa mang ý nghĩa của sự đầy đủ, viên mãn và may mắn trong cuộc sống.
Nguyên liệu làm giò lụa gồm thịt heo xay nhuyễn, nước mắm ngon, hạt tiêu và lá chuối. Điểm đặc biệt của giò lụa nằm ở quá trình quết thịt thật kỹ, tạo độ mịn và độ dai tự nhiên mà không cần sử dụng chất phụ gia. Sau đó, giò được gói trong lá chuối và đem luộc trong nước sôi khoảng 1–2 giờ.
Khi cắt giò, lát giò mịn màng, thơm lừng, vị đậm đà và giòn nhẹ. Giò lụa thường được ăn kèm với dưa hành, bánh chưng hoặc bánh mì để tăng thêm hương vị.
4/ Chả quế
Chả quế là món ăn đặc trưng của người miền Bắc trong ngày Tết, nổi bật với lớp vỏ màu vàng nâu óng ả và hương thơm đặc trưng của bột quế. Chả quế được làm từ thịt heo xay nhuyễn, pha thêm gia vị, sau đó quết thật đều để tạo độ dai.
Sau khi quết xong, thịt được nướng hoặc hấp chín, rồi phủ một lớp bột quế bên ngoài và nướng thêm một lần nữa để tạo màu sắc và hương vị đặc biệt. Khi cắt ra, miếng chả có độ dai giòn, thơm nồng mùi quế, rất thích hợp để ăn kèm với cơm hoặc xôi.
Chả quế không chỉ là món ăn ngon mà còn mang ý nghĩa may mắn, thể hiện sự hòa hợp trong gia đình và cuộc sống.
5/ Thịt kho tàu
Thịt kho tàu là món ăn truyền thống của người miền Nam, luôn xuất hiện trong các mâm cỗ Tết. Với nguyên liệu chính là thịt ba chỉ và trứng vịt, món ăn này mang lại sự đậm đà, thơm ngon và ý nghĩa về sự đoàn tụ, ấm no.
Thịt ba chỉ được thái miếng vuông vức, kho cùng nước dừa tươi, đường và các loại gia vị như nước mắm, hành, tỏi. Trứng vịt sau khi luộc chín, bóc vỏ sẽ được cho vào nồi kho cùng thịt. Món thịt kho tàu ngon là khi thịt mềm tan, trứng thấm đậm gia vị, nước kho sền sệt, có màu cánh gián đẹp mắt.
Thịt kho tàu thường được ăn kèm với cơm trắng, dưa cải hoặc củ kiệu ngâm chua, tạo nên hương vị đặc biệt của ngày Tết.
6/ Canh khổ qua nhồi thịt
Món canh khổ qua nhồi thịt thường xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam, với ý nghĩa mong muốn “khổ qua” để năm mới suôn sẻ, may mắn hơn.
Khổ qua được làm sạch, rạch một đường dọc theo thân và loại bỏ hạt. Phần nhân bên trong được làm từ thịt heo băm nhuyễn, trộn cùng nấm mèo, hành và gia vị. Khổ qua sau khi nhồi đầy nhân sẽ được nấu chín trong nước hầm xương, tạo nên vị ngọt thanh, dễ chịu.
Món canh ngon này không chỉ bổ dưỡng mà còn giúp cân bằng vị giác trong bữa ăn ngày Tết, khi có nhiều món ăn nhiều dầu mỡ.
7/ Nem rán
Nem rán (hay chả giò) là món ăn quen thuộc trong các mâm cỗ Tết, đặc biệt ở miền Bắc. Với lớp vỏ giòn rụm, nhân bên trong thơm ngon, món nem rán luôn hấp dẫn thực khách.
Nguyên liệu làm nem gồm thịt heo băm, mộc nhĩ, miến, cà rốt, trứng gà, hành và các loại gia vị. Tất cả được trộn đều và cuốn vào bánh tráng mỏng, sau đó chiên vàng giòn trong dầu nóng.
Nem rán thường được ăn kèm với nước mắm chua ngọt, rau sống và bún. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ của người phụ nữ trong gia đình.
8/ Dưa hành
Dưa hành là món ăn truyền thống, không thể thiếu trong ngày Tết miền Bắc. Với vị chua nhẹ, giòn ngon, dưa hành giúp cân bằng vị béo ngậy của các món ăn chính như bánh chưng, giò lụa.
Hành củ được ngâm với muối, đường, giấm và nước ấm trong khoảng vài ngày để lên men tự nhiên. Dưa hành ngon là khi hành có màu trắng trong, vị chua dịu, không bị quá nồng.
Dưa hành không chỉ là món ăn kèm mà còn là một nét văn hóa ẩm thực độc đáo, thể hiện sự giản dị và tinh tế của người Việt.
9/ Dưa món
Dưa món là món ăn đặc trưng của người miền Trung, được làm từ các loại củ quả như đu đủ, cà rốt, củ kiệu, su hào, ớt… Tất cả được phơi khô và ngâm trong nước mắm đường đậm đà.
Dưa món thường ăn kèm với bánh tét, tạo nên sự hài hòa giữa vị mặn, ngọt và chua. Đây là món ăn mang đậm hương vị quê hương, không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người miền Trung.
10/ Gà luộc
Gà luộc là món ăn quan trọng, thường được dùng để cúng tổ tiên vào ngày Tết. Gà được chọn thường là gà ta, với thịt săn chắc và thơm ngon.
Gà luộc thường được bày trên đĩa một cách đẹp mắt, kèm theo lá chanh thái nhỏ để tăng thêm hương vị. Người ta tin rằng, món gà luộc vàng óng tượng trưng cho sự khởi đầu tốt đẹp và thịnh vượng trong năm mới.
Món gà luộc khi ăn thường chấm cùng muối tiêu chanh hoặc nước mắm gừng, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên.
11/ Chè kho
Chè kho là món ăn truyền thống thường xuất hiện trong mâm cỗ Tết, đặc biệt ở miền Bắc. Món này làm từ đậu xanh đã đãi vỏ, đường trắng và chút dầu chuối hoặc hương liệu tạo mùi thơm.
Đậu xanh sau khi ngâm mềm sẽ được nấu chín, xay nhuyễn, rồi nấu cùng đường đến khi hỗn hợp sánh đặc. Món chè kho ngon là khi mặt chè bóng mịn, thơm nức mùi đậu xanh và có vị ngọt dịu. Chè kho thường được bày trên đĩa, rắc thêm chút mè rang để tăng phần hấp dẫn.
Chè kho không chỉ là món tráng miệng mà còn là biểu tượng của sự may mắn và ngọt ngào trong năm mới.
12/ Thịt đông
Thịt đông là món ăn đặc trưng của miền Bắc trong những ngày lạnh giá dịp Tết. Nguyên liệu chính của món này gồm thịt heo chân giò, bì heo, mộc nhĩ, nấm hương và gia vị.
Thịt được hầm nhừ trong thời gian dài, sau đó để nguội, tự nhiên đông lại nhờ chất gelatin có trong bì heo. Món thịt đông ngon có màu trong suốt, phần thịt mềm mại, vị đậm đà và thơm mùi nấm.
Thịt đông thường được ăn kèm với dưa hành, tạo nên sự hài hòa giữa vị béo của thịt và vị chua thanh của dưa hành, làm nên hương vị khó quên của ngày Tết.
13/ Củ kiệu tôm khô
Củ kiệu tôm khô là món ăn đặc trưng của người miền Nam, không thể thiếu trên bàn tiệc Tết. Củ kiệu được ngâm chua ngọt, giòn rụm, kết hợp tôm khô mặn mà, tạo nên hương vị đặc biệt.
Tôm khô thường được chọn loại nhỏ, dai và thơm. Sau khi ngâm củ kiệu đủ thời gian, người ta sẽ trộn cùng tôm khô, đường và ớt để tạo vị cay ngọt hài hòa. Món này thường được ăn kèm với bánh tét, giúp tăng thêm hương vị và giảm độ ngấy.
14/ Lạp xưởng
Lạp xưởng là món ăn phổ biến trong mâm cỗ ngày Tết, đặc biệt ở miền Nam. Lạp xưởng được làm từ thịt heo xay nhuyễn, mỡ heo và các loại gia vị như rượu mai quế lộ, đường, muối.
Thịt được nhồi vào ruột heo khô, sau đó phơi khô tự nhiên hoặc sấy. Khi chế biến, lạp xưởng thường được chiên hoặc hấp, có hương vị ngọt đậm và thơm lừng. Món ăn này thường được dùng kèm với cơm trắng, bánh mì hoặc xôi, tạo nên sự đa dạng trong bữa tiệc Tết.
15/ Canh măng hầm móng giò
Canh măng là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết, đặc biệt ở miền Bắc. Nguyên liệu chính của món ăn này gồm măng khô, móng giò và một số gia vị cơ bản.
Măng khô sau khi ngâm mềm được luộc kỹ để loại bỏ chất đắng, sau đó xé nhỏ. Móng giò được làm sạch, chặt khúc, rồi hầm mềm. Măng và móng giò được nấu cùng nhau trong nhiều giờ, tạo nên món canh ngọt thanh, béo ngậy.
Món canh này thường được dùng để ăn kèm cơm hoặc bánh chưng, giúp làm dịu vị giác trong bữa ăn ngày Tết.
16/ Tôm rim nước cốt dừa
Tôm rim nước cốt dừa là món ăn mang đậm hương vị miền Nam. Tôm tươi được làm sạch, rim cùng nước cốt dừa, đường, nước mắm, tạo nên màu đỏ óng ánh và hương thơm ngọt ngào.
Tôm rim nước cốt dừa có vị ngọt béo đặc trưng, thường được dùng kèm cơm nóng hoặc xôi. Món ăn này không chỉ ngon mà còn mang ý nghĩa về sự giàu sang, thịnh vượng trong năm mới.
17/ Cá kho riềng
Cá kho riềng là món ăn quen thuộc trong dịp Tết, đặc biệt ở miền Bắc. Cá được chọn thường là cá trắm hoặc cá lóc, sau khi làm sạch sẽ được ướp gia vị kỹ càng, sau đó kho cùng riềng, nước mắm và đường.
Món cá kho ngon có màu cánh gián, thịt cá thấm đậm gia vị, mềm nhưng không bị nát. Riềng tạo nên mùi thơm đặc trưng, giúp khử mùi tanh và làm món ăn thêm phần hấp dẫn. Cá kho thường được dùng với cơm trắng, làm tăng sự đậm đà trong bữa ăn.
18/ Nem chua
Nem chua là món ăn đặc sản, phổ biến trong ngày Tết ở nhiều vùng miền. Nem chua được làm từ thịt heo xay nhuyễn, bì heo, tỏi, ớt và các loại gia vị.
Sau khi được trộn đều, hỗn hợp này được gói chặt trong lá chuối hoặc lá ổi, để lên men tự nhiên trong vài ngày. Nem chua ngon có vị chua nhẹ, mặn mà, cay cay của ớt và thơm nồng mùi tỏi. Đây là món ăn vặt hoặc dùng làm mồi nhậu rất phổ biến trong dịp Tết.
19/ Gỏi gà xé phay
Đây là món ăn thanh đạm, giúp cân bằng hương vị trong bữa tiệc Tết nhiều dầu mỡ. Gà luộc được xé nhỏ, trộn cùng hành tây, rau răm, chanh và các loại gia vị để tạo nên món gỏi hấp dẫn.
Gỏi gà xé phay thường được ăn kèm với bánh phồng tôm hoặc cơm nóng. Đây là món ăn không chỉ ngon mà còn giúp giải ngấy, phù hợp với khẩu vị của nhiều người.
20/ Chè trôi nước
Chè trôi nước là món tráng miệng truyền thống trong ngày Tết. Những viên chè làm từ bột nếp, nhân bên trong là đậu xanh nghiền nhuyễn hoặc đường thốt nốt.
Viên chè được nấu chín trong nước đường gừng, tạo nên vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng. Khi ăn, chè thường được rắc thêm mè rang và một chút nước cốt dừa để tăng hương vị.
Chè trôi nước tượng trưng cho sự tròn đầy, hạnh phúc và đoàn tụ, rất phù hợp với không khí sum vầy của ngày Tết.
Mâm cỗ ngày Tết không chỉ thể hiện sự phong phú của ẩm thực Việt mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần và văn hóa sâu sắc. Hi vọng với 20 món ăn kể trên không chỉ mang lại sự ngon miệng cho bạn, mà còn thể hiện ước vọng về một năm mới tràn đầy may mắn, hạnh phúc và thịnh vượng.